Mountainbiken doe je met je hele lijf. Je benen, armen, hoofd en handen… En misschien wel het meest met je ogen. Want alleen met een scherpe vooruitziende blik kun je de uitdagingen op het pad voor je met vertrouwen tegemoet gaan.
Je hebt het vast weleens meegemaakt: vol enthousiasme duik je een afdaling in, vastberaden om in het kielzog van je fietsmaatjes te blijven. Het begint goed, maar al gauw raak je in paniek en moet je toch aan de noodrem trekken. Je had geen tijd meer om het hoofd te bieden aan obstakels, te sturen, je gewicht te verplaatsen…
Natuurlijk moet je over de juiste skills en rijervaring beschikken om de fiets op hoge snelheid onder controle te houden. Maar was je snelheid in dit voorbeeld echt het probleem waardoor je niet meer tijdig kon reageren? Snelheid is volgens de natuurkunde gelijk aan je afgelegde afstand per tijdseenheid. En je hebt – ongeacht je snelheid – nu eenmaal een bepaalde reactietijd nodig. Je hersenen moeten analyseren wat ze zien en dit vertalen in handelingen. Dus wil je bij een hogere snelheid toch adequaat op de situatie reageren, dan zul je obstakels en andere bijzonderheden al op grotere afstand moeten herkennen. Oftewel: verder vooruitkijken.
Vooruitkijken kan dus in veel gevallen van doorslaggevend belang zijn. Maar hoe doe je dat? Het begint met het scannen van het pad. Kijk zover mogelijk vooruit en neem alles in je op dat relevant is, zoals hoogteverschillen, bochten, gladheid en obstakels. Maak hierbij onderscheid tussen elementen die je mogelijkheden bieden, en elementen die risico’s of beperkingen met zich meebrengen. Stippel vervolgens een denkbeeldige lijn voor je uit die zoveel mogelijk van deze ‘mogelijkheden’ aan elkaar rijgt.
Die lijnkeuze is overigens heel persoonlijk. Afhankelijk van de skills en ervaring op de mountainbike zal de ene rijder een element als ‘risico’ beschouwen, terwijl een andere rijder juist mogelijkheden ziet, voor een sprong of drop-off bijvoorbeeld. Wees daarom altijd zelf bewust bezig met je lijnkeuze en ga nooit blind achter je fietsmaatjes aan.
Het scannen van het pad, analyseren van elementen en kiezen van een lijn vormt een continu proces: het volstaat dus niet om af en toe wat verder vooruit te kijken. Een veelgemaakte fout, ook bij gevorderde mountainbikers, is dan ook dat men met zijn aandacht gefixeerd raakt op een bepaalde uitdagende passage en vervolgens niet weet wat hierna komt. Alleen als je constant je blik voortdrijft, weet je op elk moment wat er op je af komt, en hoe je hiermee moet omgaan.
En wanneer kijk je ver genoeg vooruit? Hoe verder hoe beter, maar richt je op het verste punt waar je de elementen op het pad kunt zien, en mogelijkheden of beperkingen kunt inschatten. Als je verder vooruitkijkt, wordt het moeilijk om gedegen beslissingen te maken. Kijk je minder ver, dan ontneem je jezelf reactietijd.
Loskoppelen
Zeker voor een beginnende mountainbiker is het akelig om zover vooruit te kijken. Deze bestudeert moeilijke passages namelijk het liefst tot en met het moment dat het voorwiel eroverheen rijdt. Maar dan weet je niet wat je hierna te wachten staat! Probeer de plek waarop je je aandacht richt, los te koppelen van de plek waar je op dat moment bent. Blijf dus ver vooruit scannen, analyseren en uitstippelen terwijl je wielen over de reeds gekozen lijn rollen. Vertrouw erop dat je een verantwoorde lijnkeuze hebt gemaakt, en vertrouw erop dat je wielen hun weg vinden en over eventuele oneffenheden die je eerder niet hebt gezien, heen zullen rollen. Gebruik je armen en benen als intelligente schokdempers om schokken op te vangen en de fiets aan de grond te drukken.
Hoe verder je vooruitkijkt, des te eerder je kunt anticiperen. Je hebt meer tijd om manoeuvres en risico’s in te schatten. Je hebt nooit meer het gevoel achter de feiten aan te rennen. Bovendien blijf je beter in balans en ga je vloeiender sturen. Waardoor? Ten eerste zijn last-minute stuurcorrecties niet meer nodig. Ten tweede ligt je focuspunt (je referentiepunt) op een grotere afstand, zodat een eventuele afwijking van de gekozen lijn in verhouding klein is. Als een wiel onverwacht een stukje zijwaarts wegglijdt, of als je toch een abrupte stuurbeweging maakt, is het gevoel van onbalans kleiner.
Oefening: Kijken in plaats van remmen
Je kunt je kijktechniek trainen tijdens elke mountainbikerit. Er is altijd wel een moment dat het qua techniek even niet lekker gaat. In een serie krappe bochten bijvoorbeeld, in een rock garden of op een smalle singletrail. Het voelt dan alsof je even de controle kwijt bent, en je wilt in de remmen knijpen.
Weerhoud jezelf er dan van om daadwerkelijk te remmen en verleg in plaats daarvan je focuspunt eens verder vooruit op het pad. De kans is groot dat je de bocht ineens wél haalt, de rock garden in één keer overwint of meer overzicht krijgt op die smalle singletrail. Het zou weleens een eyeopener kunnen zijn! Doe dit uiteraard alleen onder veilige omstandigheden en liefst op bekend terrein.
Oefening: Lijn volgen
Iedereen die fietst, probeert weleens in de lengterichting over een streep op de weg te rijden. Hierbij kun je goed merken wat een vooruitziende blik kan doen. Zoek voor deze oefening eens zo’n lijn op; liefst wel op een verlaten parkeerterrein en niet op de openbare weg. Neem een klein aanloopje en probeer zo lang mogelijk over de lijn rollen, terwijl je niet verder kijkt dan 1 meter vóór je voorwiel. Valt nog niet mee, hè? Herhaal nu de oefening, maar probeer juist zo ver mogelijk op de lijn vooruit te kijken, liefst 5 tot 10 meter vooruit. Merk je het verschil?
Tekst: Michel Romen
Foto’s: Ricardo Meertens / archief Bike Skills
Magazine Blog © Bikefreak-magazine
